Categorïau
Cerrig milltir

Mynd am Dro yn y Fro i

MYND AM DRO YN Y FRO
Hanes yr Arth?
Pe baech wedi arfer â gyrru o Gaerdydd i Bentyrch – er mwyn gwrando ar gyn-gystadleuydd rhaglen realiti yn canu er enghraifft, neu i geisio dod o hyd i’r defaid sydd yn ôl pob son yn crwydro’r mynydd cyfagos – fe ddowch chi yn gyntaf i’r garth; i waelod y garth i ddweud y gwir sydd wrth gwrs wrth ymyl pentref Gwaelod-y-Garth.
Dylai’r enw yna canu cloch, ac yn wir yn y cyd-destun hwnnw mae’r term ‘garth’ ddim yn teimlo’n estron iawn , hyd yn oed i bobl nad sydd yn byw yn ardal Penarth ym Mro Morgannwg.
Dydw i heb ddod o hyd i’r union le fy hunan, ond dychmygaf fod “mynydd” chwedlonol Pentyrch yn dod i ben wrth ddibyn y garth, neu ben y garth fel petai.  [ Ond beth yn union yw ‘garth’ medde chi – rhowch sylw isod os am wybod neu os yn gwybod !! ]
A thrwy hynny fel gwelwch chi nawr yn ddi-os tarddiad yr enw Penarth, neu Pen-y-garth fel yr amlygir gan yr Ysgol Gynradd Gymraeg leol o’r radd flaenaf.
Ar siwmperi’r ysgol honno, gwelir y geiriau
“Gorau Awen Gwirionedd”
a dyna fydd y golofn hon yn ceisio bob wythnos /
mis wrth gyflwyno enw pentrefi a threfi Bro Morgannwg yn eu cyd-destun hanesyddol; gwir pob gair, ac mewn gwirionedd ceir yr hanesion gorau…ydy’r gobaith!
Felly, os ydych chi’n gwybod tarddiad enw gwreiddiol eich
pentref, rhowch wybod : cysylltwch ar y cyfryngau cymdeithasol gan ddefnyddio’r hashnod #mapioCymru.
Mae’r blog yma yn fersiwn newydd o erthygl ymddangosodd yn gyntaf ym mhapur newydd The Glamorgan GEM ar dudalennau Menter Bro Morgannwg ym mis Ionawr 2015.
Categorïau
Cerrig milltir

Cartref newydd Mapio Cymru

Dyma gartref newydd Mapio Cymru lle rydym yn trin a thrafod mapio yn Gymraeg.

Ewch i openstreetmap.cymru i weld y map.

Rhowch arian i ddatblygiad gwasnaethau mapio Cymraeg.