Categorïau
Cerrig milltir Digwyddiadau Prosiectau

Tŷ tafarn ti ar y map!

Tŷ tafarn ti ar y map!

Gellir llywio map ar-lein Cymraeg Llyw Cymru…
Petaech chi’n credu mai eich tafarn leol chi yw’r un orau, neu fod angen i’r estyniad newydd (ar yr hen estyniad) o’ch tafarn fod ar y map, dyma’ch cyfle i sicrhau hynny.  OpenStreetMap yw Wicipedia’r byd mapio, ac maen nhw’ n barod i chi ychwanegu eich tafarn ar fersiwn Gymraeg y map.  Un o’r tafarndai cyntaf i gael eu hychwanegu eisoes yw Tafarn yr Iorwerth ar Ynys Môn…
Ar Ddydd Sadwrn 9fed o fis Mawrth, cynhaliodd prosiect Mapio Cymru Llywodraeth Cymru ddiwrnod o rannu arfer da yn Nhafarn yr Iorwerth (a elwid gynt yn Iorwerth Arms) ym Mryngwran ar Sir Fôn.  Dewiswyd y lleoliad gan fod ei enw Cymraeg wedi’i ychwanegu at fap openstreet.cymru Mapio Cymru , map ar-lein Cymraeg swyddogol Cymru, rhan bwysig o brosiect cenedlaethol Map Data Cymru.
Roedd ‘Mapio Môn’ yn gyfle i bobl sy’n ymddiddori mewn mapio gyfarfod i weld beth ellir ei wneud i wella’r ddarpariaeth o enwau Cymraeg ar fapiau.  Bu arbenigwyr o Gymdeithas Enwau Lleoedd Cymru, Trafnidiaeth Cymru ac o’r dafarn gymunedol Iorwerth Arms ei hun yn rhannu syniadau a allai gefnogi nod hirdymor Mapio Cymru; sef gwneud y data Cymraeg yn gyfartal o ran ansawdd a maint â’r data Saesneg sydd gennym ar gyfer Cymru.
Bydd uchafbwyntiau’r trafodaethau dwyieithog yn cael eu rhannu ar-lein yn fuan ar mapio.cymru.
Dyma gyflwyniad i hanes Tafarn yr Iorwerth yng nghwmni Aled Hughes a Neville Evans:

Gall pawb ychwanegu enw eu tafarn leol at fap Cymraeg ar-lein swyddogol Cymru openstreetmap.cymru drwy osm.org.
Am wybodaeth bellach, dilynwch #mapioCymru ar y cyfryngau cymdeithasol neu ebostiwch mapiocymru@dailingual.com .
Mae Mapio Cymru yn brosiect Data Orchard a noddir gan Lywodraeth Cymru.
Categorïau
Canllawiau

Sut i ddefnyddio Mapio Cymru fel map sylfaen Cymraeg ar eich system

Mae cwpl o bobl wedi gofyn i mi sut i ddefnyddio Mapio Cymru fel map sylfaen ar eu gwefannau, apiau, a systemau eraill. Mae hyn yn ffordd dda o ddarparu map o Gymru yn Gymraeg i ymwelwyr i’ch gwefan.

Yn y bôn maen nhw eisiau dangos ein teiliau map, sef y delweddau PNG sydd ar gael trwy openstreetmap.cymru.

Wedyn rydych chi’n gallu gwneud beth bynnag y mae’ch system yn caniatau megis panio, chwyddo, ac hyd yn oed rhoi piniau, siapiau, delweddau a phethau eraill ar y map.

Mewnosod

Cyn i ni fwrw ymlaen, mae’r hyn sy’n dilyn wedi’i anelu at rywun sydd yn gyfforddus i godio, cynnal system, neu ddefnyddio meddalwedd system gwybodaeth ddaearyddol.

Os NAD ydych chi eisiau trafferthu gyda ffyrdd o osod map sylfaen mae modd mewnosod Mapio Cymru ar wefan. Dyma’r ffordd mwyaf gyflym a syml siŵr o fod. Mae’n debyg iawn i’r ffordd byddai rhywun yn mewnosod chwaraewyr fideos ac ati (trwy iframe).

Ewch i openstreetmap.cymru a chliciwch Rhannu am fanylion ar sut i wneud hyn. Rydych chi’n gallu cael cod mewnosod HTML neu ddolen uniongyrchol at olygfa benodol o’r map.

Pa systemau?

Bydd gweddill y blogiad yma yn cyflwyno sut i osod Mapio Cymru fel map sylfaen – i bobl sydd eisiau bod ychydig yn fwy technegol.

Mae eithaf tipyn o systemau sydd yn cynnig gosod map sylfaen o’ch dewis, megis llawer o bethau sydd yn rhedeg Leaflet.js, e.e. Overpass Turbo.

Er enghraifft mae ambell i ategyn WordPress sydd yn eich hwyluso dangos mapiau ar eich gwefan – megis Leaflet Maps Marker, WP Go Maps, ac eraill.

Os oes gennych y sgiliau gallech chi greu gwefan o’r newydd gyda Leaflet.js a defnyddio Mapio Cymru fel sylfaen. Yn anffodus mae’r manylion ar sut i wneud hyn yn mynd tu hwnt i’r canllaw bach yma heddiw, ond mae canllawiau ar y we!

Mae hefyd meddalwedd pen bwrdd sydd yn defnyddio mapiau sylfaen o’ch dewis megis QGIS.

I rai sydd â diddordeb mae penynnau CORS gweinydd Mapio Cymru bellach yn caniatau defnydd uniongyrchol o deiliau. Nodwch fod rhai systemau rheoli cynnwys yn dangos rhybudd diogelwch am sgriptio traws-wefan (‘cross-site scripting’) yn yr achos yma.

Y gosodiadau hollbwysig

Defnyddiwch y cyfeiriad isod fel y map sylfaen neu ‘base map’:

https://openstreetmap.cymru/osm_tiles/{z}/{x}/{y}.png

Hefyd os oes rhaid rhoi lefelau o chwyddo, rhowch 3 fel y lleiafswm a 16 fel y mwyafswm.

Dyma briodoliad neu gredit dylech chi roi er mwyn cydymffurfio ag amodau trwyddedu agored data OpenStreetMap. Dyma’r fersiwn HTML:

Defnyddiwch <a href=”https://www.openstreetmap.cymru” target=”_blank”>openstreetmap.cymru</a>. Data ar y map &#x24BD Cyfranwyr <a href=”https://openstreetmap.org” target=”_blank”>osm.org</a>

Fel arall dyma’r fersiwn testun plaen:

Defnyddiwch openstreetmap.cymru. Data ar y map © Cyfranwyr osm.org

Rhannwch

Os ydych chi wedi llwyddo i gael y map ar eich gwefan neu system, gadewch sylw gyda’r dulliau rydych chi’n defnyddio os gwelwch yn dda – a dolen i’r tudalen penodol ar eich gwefan os oes modd.

Termau

Byddwch yn barchus a rhesymol gyda eich defnydd o weinydd Mapio Cymru. Cysylltwch os ydych chi eisiau trafod defnydd ‘mawr’ ohonom fel gwasanaeth dibynadwy, yn enwedig os ydych chi’n sefydliad neu brosiect sylweddol.

Bydd rhaid i ni adolygu sut mae hyn yn mynd os fydd yr alw yn tyfu.

Categorïau
Cerrig milltir

Adrodd strydoedd yn Gymraeg!

Adrodd Strydoedd yn Gymraeg!

Bydd defnyddwyr Cymraeg FixMyStreet, y gwasanaeth ar gyfer adrodd problemau stryd ac amgylcheddol lleol, nawr yn gallu gwneud hynny gan ddefnyddio map Cymraeg a ddarparwyd gan Mapio Cymru.

Yr haf hwn, gallwch adrodd goleuadau stryd sydd wedi torri, tipio anghyfreithlon, tyllau a phroblemau lleol eraill yng Nghymru i’r awdurdod cywir yn y Gymraeg am y tro cyntaf drwy FixMyStreet, y gwasanaeth adrodd hir-sefydlog ar gyfer problemau stryd ac amgylcheddol a ddarperir gan yr elusen technoleg ddinesig mySociety.

Mae FixMyStreet yn ap gwe blaengar sy’n galluogi dinasyddion ledled y Deyrnas Unedig i adrodd problemau lleol i’r awdurdod sy’n gyfrifol am eu trwsio, hyd yn oed os nad ydyn nhw’n siŵr ym mha awdurdod lleol ydynt. Am y tro cyntaf ers ei lansio yn 2007, bydd defnyddwyr yng Nghymru sydd am wneud adroddiadau yn Gymraeg yn gallu gweld fersiwn Gymraeg o’r wefan a’r ap, gan gynnwys map Cymraeg wedi’i ddarparu gan Mapio Cymru.

Wedi’i lansio yn 2019, mae Mapio Cymru yn brosiect sy’n darparu map uniaith Gymraeg o Gymru ac sy’n ceisio sicrhau bod gwasanaethau mapio cystal yn y Gymraeg ag y maent yn Saesneg gan ddefnyddio ffynonellau data agored. Mae Mapio Cymru yn gweithio gyda sefydliadau ar draws Cymru i wella gwasanaethau mapio yn yr iaith Gymraeg.

Dywedodd Wyn Williams o dîm Mapio Cymru: “Ein nod yw gwneud hi’n haws i sefydliadau ddarparu gwasanaethau mapio Cymraeg o’r safon uchaf. Felly, ry ni wrth ein boddau bod technoleg mapio digidol mySociety i’w gweld arlein yn y Gymraeg, priod iaith miloedd o bobl sy’n byw yng Nghymru ̶ a’r gobaith yw ̶ miliwn o bobl erbyn 2050.”

Gall defnyddwyr Cymraeg ddechrau defnyddio’r fersiwn Gymraeg o FixMyStreet yn syth drwy fynd i FixMyStreet.com neu lawrlwytho ap FixMyStreet. Am gyfweliad neu wybodaeth bellach am waith Mapio Cymru a Fix My Street, cysylltwch gyda Wyn Williams ar wyn AT mapio DOT Cymru .

Mwy am #mapioCymru

Ceir ambell i fwlch ym map Cymraeg Mapio Cymru oherwydd bod y prosiect yn dibynnu ar wirfoddolwyr a chyrff cyhoeddus i gyfrannu enwau Cymraeg diffiniol. Gall gwirfoddolwyr helpu lenwi’r bylchau drwy ychwanegu’r enwau Cymraeg ar gyfer nodweddion ar y map (adeiladau, ffyrdd, mynyddoedd, caeau ac yn y blaen). Gall cyrff cyhoeddus helpu i lenwi’r bylchau drwy gyhoeddi’r enwau Cymraeg sydd ganddynt ar gyfer nodweddion o dan drwydded agored. Mae tîm Mapio Cymru ar gael i roi cyngor ar y materion hyn. Am fanylion pellach, cysylltwch trwy’r wefan mapio.cymru neu’r hashnod #mapioCymru.

Mwy o FixMyStreet

Cafodd FixMyStreet ei hadeiladu i’w gwneud hi’n haws i ddinasyddion adrodd am broblemau yn eu cymunedau. Mae FixMyStreet yn ap gwe blaengar annibynnol, rhad ac am ddim, a adeiladwyd gan yr elusen mySociety i alluogi dinasyddion y DU i adrodd, gweld a thrafod problemau lleol. Anfonir yr holl adroddiadau a wneir trwy FixMyStreet yn uniongyrchol at yr awdurdod sy’n gyfrifol am ddatrys y broblem, a all wedyn ymateb i’r gwneuthurwr adroddiadau i’w diweddaru ar statws ei benderfyniad. Mae adroddiadau a’u hymatebion hefyd yn cael eu harddangos yn gyhoeddus ar y map i gynyddu tryloywder o fewn cymuned.

Mae’r feddalwedd ffynhonnell agored ar gael i’w defnyddio’n fyd-eang (gweler fixmystreet.org), neu mae fersiwn Pro wedi’i chynnal a’i hintegreiddio’n llawn y gall cynghorau neu awdurdodau cyhoeddus eraill dalu ffi flynyddol a ddarperir gan is-gwmni sy’n eiddo llwyr i’r elusen, SocietyWorks (gweler societyworks.org). Rydym yn falch iawn o allu gwneud y gwasanaeth yn hygyrch i ddinasyddion Cymraeg eu hiaith, gyda phroses adrodd wedi’i chyfieithu’n llawn a map Cymraeg sydd yn galluogi defnyddwyr i ddewis enwau strydoedd a lleoliadau y maent yn gyfarwydd â hwy. Edrychwn ymlaen at weld fersiwn Gymraeg y gwasanaeth yn cael ei ddefnyddio gan fwy o ddinasyddion sy’n poeni am wella lle maen nhw’n byw.

Ynglŷn â mySociety

Mae mySociety yn sefydliad dielw sy’n ceisio adfywio democratiaeth, gan roi mwy o rym i fwy o bobl drwy greu technolegau a data digidol. Ewch i mysociety.org am fwy o wybodaeth.

Mae Mapio Cymru yn brosiect Cwmni Buddiannau Cymunedol Data Orchard sy’n derbyn cymorth ariannol i gynnal y map Cymraeg gan Lywodraeth Cymru. Cysylltwch gyda post AT mapio DOT cymru am fwy o wybodaeth.

Cwmni Buddiannau Cymdeithasol a menter gymdeithasol yw Data Orchard CIC sy’n helpu sefydliadau i ddefnyddio data ar gyfer penderfyniadau gwell ac effeithlon. Mae Data Orchard CIC yn cyfuno sgiliau arbenigol mewn ymchwil, ystadegau a data gydag angerdd i greu byd gwell yn gymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol.

Am fwy o wybodaeth: dataorchard.org.uk

Categorïau
Canllawiau

Teclynnau llinell orchymyn i chi greu map OpenStreetMap yn Gymraeg

Mae’r holl god rydym yn defnyddio ar gyfer y gweinydd map Cymraeg Mapio Cymru ar gael bellach mewn ystorfa.

Bydd hi o ddiddordeb yn enwedig os ydych chi eisiau darparu gweinydd eich hunain sydd yn cynhyrchu teiliau map yn Gymraeg (neu efallai iaith wahanol o’ch dewis). Mae’r holl god wedi’i drwyddedu dan GPL, sydd yn caniatau i chi’i redeg at unrhyw bwrpas, ei newid, a’i ailddosbarthu.

Nodwch fod angen gwybodaeth sylfaenol o sut i ddefnyddio Linux trwy’r llinell orchymyn.

Y prif declyn yn yr ystorfa yw’r sgript cartonamecy2name.lua sydd yn rhedeg tra’n mewnforio data. Mae’n penderfynu ar yr enw i’w gadw yn y gronfa ddata, ar gyfer unrhyw endid ar y map. Data OSM yw prif ffynhonell Mapio Cymru, y tagiau name:cy a name yn enwedig, ac hefyd gwybodaethau enwau Wikidata trwy’r tag OSM wikidata. Trwy olygu’r ffynhonellau hyn rydym hefyd yn edrych at ddata agored wrth Gomisiynydd y Gymraeg.

Mae llawer mwy o fanylion yn y ffeil README yn yr ystorfa, gan gynnwys cyfarwyddiadau cam wrth gam.

Os ydych chi eisiau defnyddio map Cymraeg sydd eisoes yn bodoli, anwybyddwch yr uchod ac ewch i openstreetmap.cymru!

Categorïau
Digwyddiadau

Mapio Cymru yn FOSS4G: Defnyddio teclynnau Switch2OSM i adeiladu map Cymraeg

Roedd hi’n bleser cael cymryd rhan mewn cynhadledd FOSS4G yng Nghaerdydd heddiw.

Dyma recordiad o fy nghyflwyniad trwy gyfrwng y Saesneg a’r sleidiau – am ddarparu gweinydd Mapio Cymru.

Bydd y cyflwyniad o ddiddordeb i bobl sydd am wella mapio mewn ieithoedd â llai o adnoddau o gwmpas y byd. Yn ogystal, bydd hi’n well i unrhyw un sydd eisiau gweld tŵf OpenStreetMap yn gyffredinol dalu sylw i agweddau amlieithog y prosiect – yn fy marn i.

Diolch i’r holl gyfranogwyr a threfnwyr am ddiwrnod addysgiadol iawn yn FOSS4G!

Categorïau
Digwyddiadau

Anerchiad Mapio Cymru mewn cynhadledd FOSS4G

Oes gennych chi ddiddordeb yn y feddalwedd gweinydd ac agweddau data tu ôl i Mapio Cymru ac OpenStreetMap? Os oes, dewch i fy sgwrs yn FOSS4G.

FOSS4G yw’r Gynhadledd Feddalwedd Rydd Ryngwladol ar gyfer pethau Geo-ofodol. Eleni mae’n digwydd ar ddydd Iau 17eg mis Tachwedd mewn sawl safle corfforol ar draws gwledydd Prydain ar yr un pryd – gan gynnwys Caerdydd lle byddaf i.

Fel Mapio Cymru rydym wedi rhannu ein gwersi a’n brwdfrydedd mewn sawl digwyddiad ac wedi trefnu rhai digwyddiadau ein hunain, trwy gyfrwng y Gymraeg a’r Saesneg. Y tro hwn bydd fy sgwrs trwy gyfrwng y Saesneg. Dw i’n mynd i ganolbwyntio ar yr ochr mwy technegol – beth sy’n digwydd ar y gweinyddion, ynghyd â rhywfaint o gyd-destun am sefyllfa’r Gymraeg i’r rhai sydd ddim yn ymwybodol.

Byddaf yn trafod sut rydym wedi adeiladu map Cymraeg o Gymru, pa heriau technegol a heriau eraill rydym wedi’u hwynebu, beth fydd y camau nesaf, ac yn rhannu ein gweledigaeth gyffredinol ar gyfer mynd â mapio yn Gymraeg i bawb.

Gobeithio bydd rhywun yn cael eu hysbrydoli i gyfrannu at fapio yn y Gymraeg neu OpenStreetMap fel prosiect ehangach, neu ddechrau menter eu hunain – efallai ar gyfer iaith arall sydd â llai o adnoddau.

Dw i newydd glywed bod nifer isel o docynnau ar ôl i gangen Caerdydd o’r digwyddiad. Bydd modd i chi wylio’r recordiad wedyn fel opsiwn arall.

Categorïau
Cerrig milltir

Map arbrofol newydd gan Mapio Cymru i’ch helpu chi i rannu mwy o enwau llefydd Cymraeg

Mae Mapio Cymru bellach yn cynnal map arbrofol i chi bori, sydd yn gyfateb i’r prif fap.

Mae’r map hwn yn edrych yn eithaf tebyg i’r prif fap, ond mae’n cael ei letya ar weinydd ar wahan dw i wedi darparu ar ei gyfer:

pwlltywod.mapio.cymru

Edrychwch yn fanwl ac fe gewch chi weld bod yr holl enwau llefydd ychydig yn wahanol.

Pam gwneud hyn? Y prif bwrpas yw i ganfod bylchau yn y data ar gyfer enwau Cymraeg. Mae unrhyw enw yn gallu dilyn sawl ffordd i’r prif fap. Mae’r map yn cymryd data oddi wrth OpenStreetMap a Wikidata, ac wedyn yn ei brosesu. Roedden ni fel prosiect Mapio Cymru eisiau cyfleu ffynhonnell y data ar fap, ond ar wahân i’r prif fap.

Ar hyn o bryd mae pedair ffynhonnell wedi eu nodi ar allwedd y map arbrofol:

  • Wrth maes name:cy (OpenStreetMap)
  • Wrth maes name (OpenStreetMap) – er nad yw’r enw wedi ei labeli fel Cymraeg mae’n edrych fel bod e yn Gymraeg, yn ôl meini prawf penodol. Dw i angen blogio am y meini prawf yn fuan.
  • Wrth Wikidata
  • Ni chafwyd enw addas (ar hyn o bryd)

Nodwch fod yr allwedd yn gallu newid yn y dyfodol. Edrychwch ar y map a’i allwedd am fanylion.

Ni fydd modd i chi gwneud popeth rydych chi’n gallu gwneud gyda’r prif fap, fel chwilio a mewnosod yn hawdd.

Yr hyn rydych chi’n gallu gwneud yw pori’r map arbrofol i ganfod diffygion ac wedyn golygu OSM i fewnbynnu enwau mewn achosion lle mae’r data yn anghyflawn.

Bydd eich newidiadau yn ymddangos ar y prif fap a’r map arbrofol.

Yn y pen draw, bydd yr enw rydych chi’n fewnbynnu yn ymddangos mewn llu o apiau a phrosiectau, diolch i’w statws data agored. Dw i’n falch o gynnig yr adnodd fel ffordd o helpu unrhyw un sydd eisiau rhannu enwau llefydd Cymraeg. Diolch eto i Lywodraeth Cymru am gefnogi’r gwaith.

Pwll Tywod yw enw’r gweinydd map arbrofol. Mae hyn wedi ei ddinodi gyda’r lliw tywod o’i amgylch. Mae’r defnydd o’r term yn cyfleu ein bod yn chwarae gyda’i ymddangosiad. Esgusodwch unrhyw namau technegol byddech chi’n gweld ar y map arbrofol – ond dyna’r pwynt.

Categorïau
Cerrig milltir

Mapio Map swyddogol Cymru o Gymru!

Openstreetmap.cymru yn cyrraedd  Map Data Llywodraeth Cymru

Eleni, mae tîm Mapio Cymru, a ariennir gan #Cymraeg2050, wedi parhau i weithio ar eu map data agored o Gymru sy’n seiliedig ar ddata OpenStreetMap, wici y byd mapiau.  Yn awr, maent yn rhan o bartneriaeth gyda thîm Map Data Cymru Llywodraeth Cymru i greu platfform cyffrous newydd .

Mae gan Brif Swyddog Digidol Llywodraeth Cymru Glyn Jones angerdd gwirioneddol am ddata digidol, a bydd ei Strategaeth Ddigidol newydd i Gymru yn rhoi,

“…y ffocws gwirioneddol ar brofiad y defnyddiwr. Mae data geo-ofodol yn hollbwysig ac wrth wraidd y Strategaeth Ddigidol. Rydyn ni’n edrych ar ddatblygu sgiliau ar gyfer dysgu gydol oes a fydd yn dechrau yn ysgol.” Yn ôl Glyn Jones, mae gwaith Mapio Cymru gyda thîm newydd Map Data Cymru,”… yn enghraifft flaenllaw o’r hyn rydyn ni’n edrych i’w gyflawni” gyda 365 o setiau data, un ar gyfer pob diwrnod o’r flwyddyn!

Gan fod openstreetmap.cymru bellach yn haenen bwysig ar fap swyddogol newydd Cymru, “mae’n enghraifft dda iawn o weithio mewn partneriaeth, gan sicrhau profiad dwyieithog i’r defnyddiwr”.

“Lle’r oedd diffyg data mapio iaith Gymraeg, mae gennym Map Data Cymru bellach  ac rydym yn falch iawn ohono. Gyda’r gwaith hwn, rydym wedi dangos beth y gall gydweithio ei gyflawni.”

Y gobaith yw, y bydd y map newydd hefyd yn arbed arian yn y sector cyhoeddus; “yn hytrach na phawb yn cynhyrchu mapiau eu hunain, maen nhw nawr yn gallu defnyddio Data Map Cymru!”

Am ragor o wybodaeth, neu gyfweld Carl Morris ac/neu Wyn Williams o mapio.cymru cysylltwch post@mapio.cymru .

DELWEDDAU

Dyma Map Data Cymru!

Dyma sut i ddewis ein map ni ar wefan newydd Map Data Cymru!

Dyma Mapio Cymru ar Map Data Cymru!

Categorïau
Prosiectau

Sut mae mapio yn y Gymraeg?

Cyflwr mapio’r Gymraeg

Buom yn gweithio gyda Trafnidiaeth Cymru i ymchwilio i fapio, daear-leoli a chynllunio teithiau yn y Gymraeg. Dyma’r hyn a ganfuwyd gennym.

Mapio yn Gymraeg

Gofynnodd Trafnidiaeth Cymru inni wneud darn o waith ymchwil ar eu cyfer. Roeddent am wybod sut y gallent adeiladu apiau mapio ar-lein a oedd yn trin y Gymraeg a’r Saesneg yn gyfartal.

Rydym wedi bod yn meddwl am y themau yma am sawl blwyddyn oherwydd ein bod yn cynnal map iaith Gymraeg o Gymru: openstreetmap.cymru. Fodd bynnag, buodd y prosiect hwn ar gyfer sefydliad sy’n darparu gwasanaethau trafnidiaeth gyhoeddus ledled Cymru yn gyfle gwirioneddol i feddwl am oblygiadau’r materion yma. Rydym wedi cynhyrchu adroddiad ar gyfer Trafnidiaeth Cymru sy’n llawn manylion ac sy’n canolbwyntio ar eu hamgylchiadau penodol. Mae’r blogiad yma yn gyfle i gymryd cam yn ôl a meddwl am rai o’r pethau allweddol rydym wedi’u dysgu.

Mae mapio yn gynwydd… yn Saesneg

Os ydych chi am lunio ap trafnidiaeth gyda mapio cefndir slic, daear-leoliad, cynllunio teithiau a llawer o bwyntiau o ddiddordeb, ceir sawl opsiwn cadarn – fel cynwydd.

Ar gyfer y rhan helaeth o ddefnydd, gellir adeiladu apiau mapio digidol yn gyflym – yn rhannol o leiaf – drwy roi gwasanaethau masnachol at ei gilydd sy’n darparu data ar alw (am ffi).

I’r rheini ohonom ar y tîm sy’n cofio pan fu’n rhaid iddynt yrru i gyfrifiadur bach yng Nghaerdydd i wneud rhai tasgau GIS eithaf syml, mae hyn yn drawiadol iawn.

Pan fyddwch chi eisiau’r canlyniadau hynny yn Gymraeg, yn sydyn iawn mae’n mynd yn llawer anoddach.

Dydi Google Maps ddim yn cefnogi’r Gymraeg… ond…

Yn swyddogol, dydi Google Maps ddim yn cefnogi’r Gymraeg.

Oherwydd hyn, os ydych chi’n ddatblygydd sydd am greu ap mapio ar-lein gan ddefnyddio API gan Google Maps, ni allwch ofyn i’r data gael ei ddarparu i chi yn Gymraeg. Dylai hynny ei ddiystyru ar gyfer y rhan fwyaf o ddefnydd gan gyrff cyhoeddus yng Nghymru.

Ond… Mae Google Maps yn defnyddio’r Gymraeg mewn ffyrdd diddorol. Mae’n ymddangos ei fod yn cyfieithu ar liwt ei hun. Er enghraifft: mae’n gwybod bod Prifysgol yr un fath â ‘University’ ac felly os ydych chi’n gofyn Google Maps i chwilio am y term ‘Prifysgol’ yna bydd yn cynnig prifysgolion i chi nid yn unig yng Nghymru, ond yn fyd eang. Buom yn chwilio am dafarn o’r enw ‘Black Horse’ ac fe’m cynigiwyd Y Ceffyl Du. Mae hyn yn eithaf clyfar.

Os ydych chi’n defnyddio Google Maps ar ffôn sydd â’r Gymraeg fel priod iaith, fyddwch chi’n gweld enwau lleoedd Cymraeg ar y map, gan gynnwys yn Lloegr.

Ond, gan nad oes yna gymorth swyddogol, ceir terfynau gwirioneddol i ble y dylid ei ddefnyddio.

Mae Bing yn cynnig llawer mwy o Gymraeg nag yr oeddem wedi sylweddoli

Bing Maps yw platfform mapio Microsoft. Rwy’n siŵr na fyddent yn hoffi cael eu disgrifio fel hyn, ond rwy’n credu y buasai’r rhan fwyaf ohonom yn dweud mai “fersiwn Microsoft o Google Maps” ydyw. Yn wahanol i Google Maps, mae Bing Maps yn cefnogi’r Gymraeg yn swyddogol. Fel defnyddiwr achlysurol gwefan mapiau Bing efallai na fyddwch yn sylwi ar hyn, ond fel datblygydd gallwch newid eich galwadau API i ofyn am ymatebion yn Gymraeg.

Yn gyffredinol, gall datblygydd gweld llawer iawn o Gymraeg mewn gwasanaethau o fapiau Bing. Ar y rhan fwyaf o lefelau gweledol o’r map, gweler enwau dwyieithog i ffyrdd (yn hytrach na’r enw Cymraeg neu’r enw Saesneg) ac mae yna rhai bylchau rhyfedd.

Os oes gennych ofynion syml iawn ar gyfer arddangos pwyntiau ar fap cefndir o Gymru na fydd yn cael ei dominyddu gan enwau Saesneg, mae Bing Maps yn sicr yn werth ystyried.

Fodd bynnag, teimlwn y gallai’r rhan fwyaf o gyrff cyhoeddus fynd y tu hwnt i’r hyn y mae Bing yn ei gynnig.

Gall yr Arolwg Ordnans gwneud yn well

Gall cyrff cyhoeddus yng Nghymru ddefnyddio data’r Arolwg Ordnans o dan Gytundeb Geo-ofodol y Sector Cyhoeddus. Mae data’r Arolwg Ordnans (OS) o ansawdd uchel iawn ac maent yn cynnig amrywiaeth o lawrlwythiadau data ac APIs i gefnogi cyrff cyhoeddus yn eu gwaith.

Ond gallai’r ffordd y mae OS yn ymdrin â’r Gymraeg wella’n fawr.

Mae OS yn cyhoeddi teils: fersiynau electronig yn y bôn o’r mapiau OS rydym yn gyfarwydd â nhw o deithiau cerdded. Mae’r rhain yn cynnwys enwau Cymraeg a Saesneg ond mae polisi OS yn golygu bod enwau Saesneg yn fwy tebygol o ymddangos nag enwau Cymraeg. Nid yw’n bosibl gofyn am deils sy’n dangos enwau Cymraeg yn unig neu lle mae enwau Cymraeg yn fwy tebygol o ymddangos nag enwau Saesneg.

Mae OS hefyd yn darparu setiau data eraill. Mae rhai o’r rhain yn cynnwys yr enwau Cymraeg a Saesneg ar gyfer nodweddion ond gwelsom fod y ffordd y mae’r data wedi’i labelu yn y setiau data yn aml yn ei gwneud yn anodd nodi beth oedd yr enw Cymraeg a beth oedd yr enw Saesneg.

Mae rhai o’r rhain yn faterion ansawdd data, ac mae eraill yn faterion polisi. Y gobaith yw bod cyrff cyhoeddus yng Nghymru yn gweithio gydag Arolwg Ordnans i weld gwelliannau yn y meysydd hyn.

Yr enw “swyddogol”

Mewn llawer o achosion nid oes ffynhonnell amlwg, swyddogol o’r enw Saesneg a’r enw Cymraeg am le, ar gyfer nant, coedwig neu ardal.

Mae’n ei gwneud hi’n anodd mesur pa mor dda yw cwmpas map. Yn syml, nid oes set ddata “gywir” i’w chymharu. Mewn sawl ffordd mae hyn yn un o gryfderau’r Gymraeg, sydd wir yn iaith fyw, felly gelwir pethau yn ôl defnydd yr holl bobl sy’n defnyddio’r iaith.

Wedi dweud hynny, mae angen rheolau ar gyfrifiaduron, ac wrth i ni ddefnyddio mapiau ar gyfrifiaduron yn fwyfwy mae’r angen am rai rheolau ynghylch enwau Cymraeg yn tyfu.

Mae ein map iaith Gymraeg yn seiliedig ar gronfeydd data OpenStreetMap a Wikidata a olygwyd gan y gymuned. Mae ein hymchwilwyr yn awgrymu bod y setiau data hyn yn debygol o barhau’n rhan o’r gymysgedd o ran enwi lleoedd a nodweddion, o leiaf, cystadleuwyr masnachol. Rydym yn annog pobl i gyfrannu at y setiau data hyn.

Crynodeb

Ar hyn o bryd;

  • Mae’n syml iawn adeiladu cymwysiadau mapio gwe yn Saesneg
  • Nid yw’n syml o gwbl adeiladu apiau mapio gwe yn Gymraeg. Mae’n bosibl eu hadeiladu yn Gymraeg serch hynny.
  • Hoffem annog cyrff cyhoeddus a sefydliadau eraill sy’n gwasanaethu pobl Cymru i ystyried sut y gallant adeiladu cymwysiadau mapio dwyieithog. Po fwyaf o sefydliadau sy’n gweithio ar y broblem hon, y mwyaf o atebion a gaiff eu datblygu.

Byddwn yn parhau i weithio ar y maes hwn a byddem wrth ein bodd yn clywed gan eraill sydd â chwestiynau neu syniadau am y Gymraeg a mapio dwyieithog.

Hoffem ddiolch i Trafnidiaeth Cymru am gomisiynu’r gwaith hwn ac am ganiatáu i ni rannu’r crynodeb hwn o’r pethau a ganfuwyd gennym o ganlyniad i’r prosiect.

Categorïau
Sylwebaeth

Enwau Cymraeg am adeiladau Gradd I o Fôn i Fynwy – eich cyfraniad plîs!

Mae oddeutu 493 o adeiladau rhestredig Gradd I yng Nghymru megis Castell Cyfarthfa, Carchar Biwmares, Adeilad y Pierhead a mwy.

Mae Gradd I yn golygu bod nhw o ‘ddiddordeb eithriadol, cenedlaethol fel arfer’. Nid ni sydd yn penderfynu ar y rhestr derfynol yn anffodus!

Ond mae dros 100 o adeiladau Gradd I ar fap Mapio Cymru sydd heb label Cymraeg, ac mae’n hawdd i ni sicrhau bod yr enwau Cymraeg ar gael i bawb.

Allech chi helpu?

  1. Ewch i’r rhestr o adeiladau rhestredig Gradd I sydd angen enwau Cymraeg. Os nad ydych chi’n gweld enw adeilad Gradd I mae’n debyg bod rhywun wedi rhannu’r enw yn barod.
  2. Os ydych chi’n gwybod yr enw safonol yn Gymraeg ar gyfer unrhyw adeilad rhowch yr enw yn y golofn ‘Cymraeg’.
  3. Ewch yn ôl i bwynt 2 os ydych chi’n gwybod mwy nag un enw.
  4. Dyna ni!

Wedyn byddwn yn rhoi’r enwau mewn cronfa OpenStreetMap ar eich rhan – i bawb ddysgu a defnyddio, ac ar y map wrth gwrs.

Llun gan WelshDave (CC BY-SA)